مرحله اول یعنی در مرحله چالش های امنیتی- نظامی، در پی پیروزی انقلاب در بهمن 1357 با مبارزه برای استقرار نظام جمهوری اسلامی آغاز شد که با دو چالش اساسی از دورن و بیرون رو به رو بود.
مقاله‌ی ذیل با توجه به اهداف همایش، یعنی تبیین و بازشناسی نقش و نسبت تاریخ شفاهی در ثبت و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و همچنین بازیابی و بازشناسی اولویت‌های تاریخ شفاهی در حوزه‌ی ایثار و شهادت، قصد دارد نکات مرتبط با ضرورت‌ها ، تهدیدها و آسیب‌شناسی تاریخ شفاهی ایثار و شهادت به بحث بگذارد.
شهادت: 17/ بهمن/1357
نويد شاهد مازندران، شهيدى كه در يكى از تظاهرات و راهپيماى محلى پس از درگيرى با طرفداران رژيم پهلوى در تاريخ 17 بهمن 1357 با ضربه چاقو به درجه رفيع شهادت نائل گرديد.
شهید احمد افتخاری در ۱۵ اسفند سال 1335 در خانواده ای مذهبی در روستای سولا از توابع شهرستان نمین به دنیا می آید. پس از طی دوره خردسالی راهی مدرسه می شود.او تا پایان مقطع پنجم ابتدایی در روستای سولا درس می خواند ولی به دلیل نبود مدرسه راهنمایی و تنگ دستی از ادامه تحصیل بازمی ماند و برای کمک به امرار معاش خانواده اش در کنار پدر به کار کشاورزی و کارگری می پردازد.
حرف من اين است ؛ چه كار بايد كرد که انقلاب مان شكوفاتر شود؟ من فكرمي كنم، چه كار بايد كرد تا انقلاب مان به همه جهان صادر شود، يعني چه كار بايد كرد تا دگرگوني و تحولمان به همه جهان برسد...
شهيد پرويزي در سال 1338 در هنگام غروب يكي از دهكده هاي جنوب استان فارس به نام شاه تسليم ديده به جهان گشود. تا اينكه در روز آبان ماه سال 1357 در مسجد جامع براي اعتراض از كارهاي غيرانساني رژيم منفور پهلوي به شهادت رسید.
شهیدمحمد فراشبندی در سال 1339 در خانواده ای مذهبی در شهرستان گچساران بدنیا آمد. شهید فردی بسیار دلیر و نترس بودند آنقدر بر علیه و در مقابل رژیم شاه ایستاد تا در تاریخ 1357 به شهادت رسید
بازدید استاد سید احمد محیط طباطبایی ، رئیس شورای بین المللی موزه ها (ایکوم) از موزه مرکزی شهدا:
دکتر محیط طباطبایی در بازدید از موزه مرکزی شهدا گفت: موزه مکان یاد آوری است برای اینکه بایستید و بیاندیشید که کجا هستید. موزه شهدا می تواند مردم را به شهدا نزدیک کند و این بهترین وجه جذب جوانان است.
از فردای پیروزی انقلاب اسلامی، تمام تلاشهای ضد انقلاب ، بازماندگان رژیم پهلوی، گروهها و احزاب سیاسی معاند برای براندازی انقلاب اسلامی مردم ایران شروع شد، در روزهای بیست و سوم و بیست و چهارم بهمن 1357 امام خمینی(ره) از مردم خواستند که هر چه زودتر از خیابانها به مساجد بروند...
حسین ایوبی عکاسی که لنز دوربینش امان همه را در هر صفی می برید و شات های وقت و بی وقتش آسمان جغرافیای بودن را در هم می شکست، اکنون جوانی از چهره اش رخت بر بسته اما هیجان جوانی را هنوزمی شود از مویرگ های خطوط چهره اش تشخیص داد.
شهید علیرضا سرایلو: تا آخرین قطه خون از انقلاب اسلامی دفاع کنید، قرآن را بخوانید و بدان عمل کنید.سعی کنید با اخلاق و رفتاراتان دیگران را نسبت به انقلاب و اسلام خوشبین کنید.
قبل از انقلاب در شهرها و روستاها شجاعانه به سخنرانی می پرداخت بی آنکه ترسی از مأموران رژیم سرسپرده پهلوی داشته باشد، همیشه نام مبارک امام (ره) ورد زبانش بود در صورتی که نام بردن از امام (ره) در آن زمان جرم بزرگی محسوب می شد.
با امت قهرمان ايران در تظاهرات بر عليه رژيم سفاك شاه شركت داشت و اعلاميه‌هاي امام را سطح كرج پخش مي نمود وشبها براي جلوگيري از حمله مزدوران رژيم شاه در محله گشت مي‌داد